STAMBUŁ - PRZEWODNIK PRZETRWANIA

O Stambule przed wyjazdem słyszałam głównie słowa zachwytu, że świetne jedzenie, architektura, że nowoczesne dynamiczne miasto... Jednak kolega z mocnym tłem francuskim, narzekał na jedzenie, a rodzimy fotograf z dużą wrażliwością nie tylko wizualną, mówił, że beton, że bez ładu i 5 dni to aż nadto, ale jeśli bardzo musimy, to możemy się przekonać. Podróży nie zazdrościł...
Pomyślałam, że on oczekuje innych wrażeń...
Na miejscu okazało się, że kolega z francuskim tłem miał rację: tanio nie jest, królują kebaby, polotu to nie ma wielkiego ale jest poprawnie. Podwojenie budżetu na wyżywienie nie podwaja doznań smakowych.
Kolega fotograf, również się nie mylił. Beton wlany pomiędzy sypiące się kamienice, mające naśladować secesję, renesans, baroko i koko też nie powalają na kolana, ponieważ są bytem, który nie żyje w symbiozie z niczym. W dodatku jest tylko kopią tego co można obejrzeć w znacznie lepszym wydaniu w Europie .

Kolejnym złudzeniem, lub niedouczeniem, jest klimat. Stambuł nie jest bardzo ciepłym miastem jesienią.  Od drugiej połowy października i na początku listopada jest ok 14 stopni, w nocy ok. 9 lecz wiatry powodują duże różnice odczuwalnych temperatur. Miałam świadomość warunków klimatycznych, lecz przeceniłam swoją garderobę jesienną. 

Najgorszy był chyba ocean badziewia zalewający ulice na każdym kroku. Przysłaniał architekturę współczesną i dawną, "kulturę targową". Tony nikomu niepotrzebnej tandety w połączeniu z tłumami turystów zdominowały krajobraz. Na próżno szukałam przeżyć wizualnych. Przywiozłam kilkanaście kadrów, w porywach. Generalnie ani to Azja ani Europa.



Są jednak pozytywy:
• ludzie są niezwykle mili, bardzo pozytywnie reagują na aparat fotograficzny. Lokalny fryzjer (ta grupa zawodowa jest zdecydowanie przebojem fotograficznym wsród stambulskich tematów), widząc mojego towarzysza robiącego zdjęcia przez szybę nie tylko zapraszał do środka, ale też częstował herbatą.
• na ulicach jest czysto i nie śmierdzi. W porównaniu z naszą "kulturą kulinarną", tureckie kebaby i szybkie dania wynośne, nie wydzielają zapachów starego oleju, ani wątpliwej jakości składników.

• w całym mieście jest mnóstwo toalet publicznych, też bardzo czystych, co po doświadczeniach z Polski można wpisać jako wielki pozytyw wielkiego miasta (temat w sam raz na blog kulinarny)
• miasto jest nieźle skomunikowane. Na przystankach są automaty, w których kupujemy żetony uprawniające do jednego przejazdu bez przesiadki (również tramwajami wodnymi)
• na każdym kroku można się napić świeżo wyciskanego soku z granatów i pomarańczy.

Z kulinarnych doznań polecam zdecydowanie wizytę na targu egipskim tzw. Old Spice Market. Najciekawsze są jego obrzeża. Idąc wzdłuż prawej ściany targu i potem pierwszą w prawo, na samym zakręcie jest sklep producenta kawy MEHMET EFENDI, z długą kolejką, niesamowitym zapachem, obsługą pakującą kawę z prędkością formuły 1. Firma istnieje od 1871 roku.

Skrecając w prawo przy palarni, na przeciwko niej jest najlepsza cukiernia z baklawą jakiej próbowałam: TATLICI SAFA.
 Wchodząc głównym wejściem na targ, i dalej od razu schodami po lewej stronie, jest jedna ze starszych i bardziej znanych restauracji PANDELI, opisana w wielu międzynarodowych przewodnikach. Nie próbowałam, ale wyglądała ciekawie.

Z przyjaciółmi upatrzyliśmy sobie restaurację VESTA w miejscu bardzo turystycznym (w dzielnicy Beyoglu, 100 metrow od Istiklal Caddesi), lecz z wyśmienitym miejscowym jedzeniem. Najlepsze kotleciki jagnięce, świetne, proste bardzo świeże ryby, bardzo zabawny kelner, i stoliki z ogrzewaniem na zewnątrz. Zaraz przy najbardziej ruchliwej straganowo-restauracyjnej ulicy, lecz warto usiąśc tuż za rogiem, na przeciwko straganu z warzywami. Ważna informacja: zamawiając rybę wystawioną przed restauracją, zapytajcie o jej cenę. Ryby często sprzedawane są na kilogramy.

Dla miłośników szwędania, polecam trasę z Galata Tower ulicą Galip Dede Cadesi, potem tuż przy starym tramwaju od razu wejść na wprost w maleńki zaułek i iść równolegle do Istiklal Caddesi, dalej można wstąpić do Pera Palas (starego hotelu o niewątpliwym uroku) i dalej do Taksim.

Od Placu Taksim najlepiej zejść Siraselviler Caddesi, skręcić w Yeni Yuva ( po lewej będzie aromatyczny biały sklep z olejkami leczniczymi i ziołami Vie en Rose z nieźle zakręconą właścicielką), potem w prawo w Simsirci Sok. Tam pod numerem 6 znajdziecie absolutną perełkę, restaurację DEMETI z obłędnym widokiem na Bosfor, wnętrzem pełnym starych zdjęć w stylu knajpek na Krakowskim Kazimierzu :)

Ceny umiarkowane, jedzenie doskonałe, bardzo miła właścicielka Demet... To był nasz ostatni wieczór i na pewno jeden z lepszych wyborów kulinarnych. Zupełnie nieturystyczny. Wracaliśmy dalej w dół mijając świetne knajpki, bistra i bary pełne nowoczesnej lokalnej ludności.

Ponieważ trudno nie odwiedzić turystycznych atrakcji, szczególnie polecam Cysternę Bazylikową TEREBATAN SARAYI (po drugiej stronie ulicy od AYASOFYA - meczetu, który nie powalił mnie na kolana - poza jej bizantyjskimi mozaikami).

Ciekawy jest błękitny meczet (SULTANAHMET CAMII) i okolice meczetu Sulejmana (SULEYMANIYE CAMII). Muzeum kaligrafii, z którym wiązaliśmy duże nadzieje jest teraz zamknięte z powodu konserwacji.
Grand Bazar ma swój urok ale zdecydowanie w częściach ukytych, mniej uczęszczanych przez tłum niż jego główne alejki.

Wypróbowaliśmy jeszcze knajpę hinduską DUBB polecaną w moim ulubionym przewodniku. Zaraz obok Cysterny Bazylikowej. Koniecznie w porze lunchu, i na pewno na ostatnim piętrze, skąd widok jest wart nawet średniego jedzenia.
Piszę "średniego", ponieważ byliśmy koło godziny 16 a wtedy nie działał już piec tandoori. Curry były tylko poprawne, ale myślę, że dania z tandoori byłyby znacznie lepsze.










Można się przejść nad wodą w okolicach Kumkapi. Nie było źle, ale też nie przesadnie uroczo. Sporo restauracji, które tętnią życiem wieczorami. Na pewno niezłe miejsce na ryby.

Nie wiem czy jeszcze raz zaryzykuję wyjazd do Turcji. Chyba jeśli już, to gdzieś gdzie przyroda zdominuje krajobraz, a ludzie nie będą z dużego miasta... Jeśli macie inne doświadczenia lub wskazówki gdzie Turcja może zachwycić, chętnie poczytam.